رتینول چیست؟ نحوه استفاده، مزایا و معایب برای پوست

رتینول از مشتقات ویتامین A و نوعی مکمل غذایی به حساب می آید. این ویتامین با توجه به داشتن مزایای فراوان در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست مورد استفاده قرار می گیرد. رتینول دارای خواص متعددی است که از مهم ترین آنها می توان کمک به رفع چین و چروک ها، درمان لک های پوستی، بهبود آسیب های ناشی از نور خورشید و رفع جوش و آکنه اشاره کرد. این ویتامین همچنین از طریق پوست قابل جذب است و در صورت استفاده بر روی پوست به اسید رتینوئیک تجزیه می شود. اسید رتینوئیک با اثرگذاری بر روی ساختار سلول ها، فرآیند کلاژن سازی را تقویت می می کند و موجب تاثیر عمقی بر روی چین و چروک ها و بهبود بافت و رنگ پوست می شود.

فهرست مطالب

تفاوت رتینول با رتین A و رتینوئید

رتینول و رتین A هر دو حالت اولیه ای از ویتامین A هستند که در گروه رتینوئیدها جای می گیرند. این در حالی است که رتین A قوی تر است و تاثیر بیشتری بر روی چین و چروک ها و آکنه ها دارد و با کمک به بازیابی ساختار سلول های پوست موجب بهبود بافت پوست می شود. این ترکیب همچنین باعث کوچک شدن منافذ پوست می شود. دذر مقابل رتینول نیز از تمامی این خاصیت ها برخوردار است با این تفاوت که نسبت به رتین A ضعیف تر و کم اثرتر است و به همین سبب برای پوست های حساس مناسب است. در نهایت باید بگوییم که قرمزی، خشکی و یا پوسته پوسته شدن پوست بر اثر استفاده از رتینول در مقایسه با رتین A کمتر اتفاق می افتد.

نحوه عملکرد رتینول

عملکرد رتینول را می توان در سه ویژگی زیر توصیف نمود:

دارای خاصیت لایه برداری است و به پاکسازی پوست کمک می نماید.
سبب افزایش و بهبود سرعت کلاژن سازی پوست می شود.
به مبارزه با رادیکال های آزاد کمک می کند.

مزایای استفاده از رتینول

از مهم ترین مزیت های استفاده از این ویتامین می توان به موارد زیر اشاره نمود:

– از طریق افزایش میزان کلاژن سازی، چین و چروک ها و آثار پیری را به حداقل می رساند.

– با داشتن خاصیت لایه برداری، ظاهر پوست را روشن تر می کند.

– از طریق تنظیم چربی پوست، به درمان جوش و آکنه کمک می نماید.

– به رفع انواع لک ها از قبیل لک های ناشی از جوش، آفتاب سوختگی ها، هایپرپیگمنتیشن کمک می کند.

– عملکرد موثری در درمان موضعی بیماران مبتلا به پسوریازیس دارد.

– موجب لطافت و نرمی پوست می شود.

عوارض و موارد منع مصرف

در صورت داشتن حساسیت های پوستی، استفاده از این ویتامین می تواند موجب خشکی و التهاب پوست را شود. بنابراین در صورتی که پوست حساسی دارید یا دچار اگزما یا رزاسه هستید، با مصرف رتینول ممکن است این عارضه ها در شما تشدید و غیر قابل تحمل شود. اگر پوست حساسی ندارید اما با استفاده از آن پوست شما قرمز و ملتهب می گردد، مصرف آن را کاهش دهید و یا از آن بر روی یک مرطوب کننده قوی استفاده نمایید.

توجه داشته باشید که استفاده از رتینول پوست را در برابر نور خورشید حساس تر می کند. در نتیجه در طول درمان حتما باید از ضد آفتاب هایی با اس پی اف بالا استفاده نمایید. همچنین مصرف آن در دوران بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی شود و افرادی که جوش های ملتهب دارند نیز نباید از رتینول استفاده نمایند؛ زیرا التهابات پوستی آنها افزایش پیدا می کند.

روش های جلوگیری از عوارض رتینول

با انجام تغییرات کوچک در روتین پوستی خود می توانید التهاب و قرمزی ناشی از رتینول را تا حد ممکن کاهش دهید. روش های پیشگیری از عوارض رتینول را در ادامه بخوانید:

– تنها از یک محصول حاوی رتینول استفاده کنید.

– رتینول را روزانه مصرف نکنید و حداکثر 3 یا 4 بار در هفته از آن استفاده کنید.

– حداقل 30 دقیقه پس از شستشوی صورت از رتینول استفاده کنید.

– اگر دچار آفتاب سوختگی شدید و یا روی پوست خراش و التهاب داشتید، از مصرف محصولات رتینول خودداری نمایید.

– از ضدآفتاب با SPF 30 استفاده کنید و لباس و کلاه بپوشید تا کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.

– از متخصص پوست بخواهید تا بهترین زمان استفاده از مرطوب کننده برای پوست شما را مشخص کند.

سن مناسب برای آغاز مصرف رتینول

با توجه به آنکه هدف از مصرف این ویتامین پیشگیری از بروز نشانه های پیری است، بهترین زمان برای استفاده از آن دهه سوم زندگی است. با بالا رفتن سن روند بازیابی سلول های پوست کند می شود و پوست به مراقبت بیشتری نیاز پیدا می کند. توصیه می شود که تنها افرادی که عارضه پوستی خاصی ندارند و جوش های دوران بلوغ را پشت سر گذاشته اند از رتینول استفاده نمایند. استفاده مداوم از این ترکیب موجب کاهش روند پیری، لک و تیرگی های پوستی می شود.

روش مصرف رتینول

برای استفاده از رتینول بهتر است که آن را به تدریج به روتین پوستی خود اضافه نمایید. برای این منظور می توانید پس از مرطوب کننده، رتینول را هفته ای یک بار به اندازه یک نخود روی پوست خود بمالید و به مرور زمان نیز میزان مصرف آن را به هفته ای دو یا سه بار افزایش دهید. مراقب باشید که رتینول وارد دهان، بینی و چشم ها نشود. در ابتدا ممکن است دچار قرمزی، خارش و سوزش پوست شوید، اما به مرور زمان این علائم از بین می روند و پوست به درمان عادت می کند. در نظر داشته باشید به دلیل خاصیت لایه برداری رتینول، در طول دوره مصرف آن استفاده از کرم ضد آفتاب با اس پی اف بالا ضروری است.

درصد رتینول مناسب برای پوست

میزان قدرت و تاثیرگذاری رتینوئیدها از 0.1% آغاز می شود و تا 2% که بالاترین میزان آن است می رسد. از آنجایی که ممکن است پوست به ترکیبات فعال رتینول حساسیت نشان دهد، بهتر است برای شروع کم ترین مقدار را استفاده کنید. مطمئن ترین راه، استفاده از رتینول درصد پایین است که خطر خشکی و پوسته پوسته شدن پوست را کاهش می دهد.

برای مشاهده تاثیر رتینول بر روی پوست، باید حداقل از رتینول 0.1% استفاده نمود. اما در مجموع، استفاده از رتینول 0.1% تا 0.5% معمولا بدون آنکه پوست را اذیت کند، تاثیر مثبت خود را نشان می دهد. به طور کلی در استفاده از رتینول باید کمی احتیاط کرد؛ به این دلیل که ویتامین A متفاوت از سایر ترکیبات فعال عمل می کند، این ترکیب بسیار پرانرژی است و پوست را مجبور به بالا بردن فعالیت خود می کند. در واقع ویتامین A به جای آنکه مواد مغذی را در پوست ذخیره نماید، کاری می کند که پوست خود این کار را انجام دهد. اگر به مرور زمان کم کم استفاده از رتینول را به 0.5% رساندید و عوارض خاصی مشاهده نکردید، می توانید از محصولاتی که 1% رتینول دارند نیز استفاده کنید.

سوالات متداول

– آیا رتینول نیاز به لایه برداری را برطرف می نماید؟

از آنجایی که این ماده لایه بیرونی پوست را لایه برداری نمی کند، شما را از لایه برداری هفتگی بی نیاز نمی کند. با توجه به آنکه هدف از استفاده از رتینول، لایه برداری لایه های زیرین پوست است در طول استفاده از آن، لایه بردارها را از روتین پوستی خود حذف نکنید.

– نتیجه استفاده از رتینول چه مدت پس از مصرف آشکار می شود؟

رتینول بلافاصله در سلول های پوست تاثیر می گذارد؛ اما نتیجه آن پس از 6 الی 8 هفته به تدریج نمایان می شود. زمانی که تازه شروع به استفاده از رتینول می کنید، حالت پوست ممکن است بدتر از قبل نیز به نظر برسد، اما به مرور پوست به ترکیبات جدید عادت می کند و بهبود می یابد. کرم های رتینولی که دارای خواصی نظیر ضد پیری و ویتامین C هستند، نتیجه سریع تر و واضح تری نسبت به سایر کرم ها دارند.

– برای دستیابی به بهترین نتیجه ممکن چه زمان باید از رتینول استفاده نمود؟

بهترین زمان برای استفاده از رتینول، پس از استفاده از کرم مرطوب کننده است؛ زیرا حساسیت های ناشی از مصرف آن را کاهش می دهد.

– آیا رتینول پوست را نازک می کند؟

متخصصان پوست این باور غلط که رتینول موجب نازک شدن پوست می شود را رد می کنند. اپیدرم یا لایه بیرونی پوست با افزایش سن نازک می شود و رتینول می تواند این لایه را ضخیم تر نیز نماید و انعطاف پذیری پوست را بهبود ببخشد. در سن پایین با اضافه کردن رتینول موضعی به روتین پوستی می توان از ایجاد چین و چروک و کاهش کلاژن جلوگیری کرد.

– آیا می توان از ویتامین C همراه رتینول استفاده کرد؟

اگر به تازگی استفاده از این ترکیبات را شروع کرده اید، استفاده همزمان از آن ها با درصد بالا ممکن است پوست شما را اذیت کند. اما در غیر این صورت، تحقیقات نشان می دهند که رتینول و ویتامین C به خوبی در کنار هم عمل می کنند و استفاده از هر دوی آن ها در روتین پوستی مشکلی ندارد. ویتامین C یکی از مهم ترین آنتی اکسیدان هایی است که استفاده از آن به همراه رتینول می تواند اثربخشی یکدیگر را بیشتر کند. برای داشتن پوستی شاداب، پیشنهاد می شود که صبح ها از محصولات ویتامین C و شب ها از رتینول استفاده نمایید.

– چه زمانی باید به متخصص پوست مراجعه کنیم؟

در صورتی که پس از مصرف رتینول، حساسیت پوستی شدید پیدا کردید یا بعد از چند ماه استفاده از این محصول نتیجه دلخواه را به دست نیاوردید، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان دیگری را به شما پیشنهاد کند.